شیخ یوسف السبیتی مدیر مدرسه امام جواد (علیه السلام) لبنان در گفت‌وگو با دبیر سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه با اشاره به این که مشکلی که حوزه های علمیه در بیروت با آن مواجه هستند، عدم جدّیت و تلاش طلاب در تحصیل و مطالعه است و این یک مشکل کلی است، تاکید کرد: اخلاق استاد در حوزه علمیه، نقش مهمی در ساختن جامعه اخلاقی و پاک دارد.

متن مصاحبه به شرح زیر است:

لطفاً شرح کوتاهی از حوزه امام جواد (علیه السلام) و فعالیت های آن بیان کنید؟

حوزه امام جواد (ع) در سال 1993 میلادی در بیروت تأسیس شد و شیوه تدریس آن بر اساس شیوه قدیمی برگرفته از حوزه نجف اشرف و قم و شامل مقدمات و سطوح است. این حوزه از منطقه "بئر العبد" به مدرسه سید هادی نصر الله منتقل شد و یک ساختمان مستقل برای آن خریداری شد و شمار زیادی از طلاب و اساتید را در خود جای داد به گونه ای که در برخی از سال ها، تعداد طلاب آن به بیش از هفتاد طلبه و نزدیک به ده استاد رسید.

برای مقطع مقدمات و سطوح، اساتید فاضلی انتخاب می شدند که توانایی تدریس در این مقطع را داشتند. در آغاز کار ساعت کار حوزه در دو نوبت صبح و بعد از ظهر بود، امّا بعد ها نوبت بعد از ظهر را تعطیل کردیم و مانند سایر مدارس دینی تنها نوبت صبح را برقرار کردیم.

در آغاز و طی سال های طولانی، برخی از طلاب با تعداد و نظام مندی معینی به صورت تمام وقت در این حوزه حضور داشتند و در سال 2005 درس خارج را به برنامه درسی حوزه اضافه کردیم. همچنین برخی واحد های درسی جدید که در دیگر مدارس دینی تدریس نمی‌شود، مثل: علوم سیاسی، سیره، علوم قرآن و عقاید به شیوه جدید اضافه شد. حتی تلاش شد برخی واحد های مقدمات و سطوح از سایر مدارس مثل حلقه های اصول شهید صدر که برای ما یک امر عادی است و امثال این موارد، در این حوزه تدریس شود.

چه برنامه ای برای سال های آینده دارید؟

سال های آینده همچون سال های پیش خواهد بود یعنی این حوزه با همان برنامه درسی سال های قبل، همان کلاس ها و واحد های درسی کار می کند. مقدمات شامل منطق، رساله عملی، نحو و عقاید است و در مرحله بعد کتاب های دیگر مثل نحو الواضح را برای سال اول قرار دادیم و بعد آن قواعد پایه و قطر الندی و الفیه را اضافه کردیم. اکنون در بحث نحو کتاب الفیه، در منطق کتاب خلاصه منطق و منطق مظفر، در بلاغت مقدمات کتاب جواهر البلاغه تدریس می شود و در عقاید غالباً با توجه به تصمیم استاد است.

حوزه های علمیه لبنان و به ویژه حوزه امام جواد (ع) با چه مشکلاتی رو به رو هستند؟

مشکلی که حوزه های علمیه بیروت با آن مواجه هستند، یکی عدم جدّیت و تلاش طلاب در تحصیل و مطالعه است و این یک مشکل کلی است. شهریه و مزایایی که طلاب لبنانی از آن بهره مند هستند، کفایت نیاز های آنان مانند مسکن، خورد و خوراک، هزینه های خانواده و امور دیگر را ندارد. این مسئله طلاب را به اشتغال در کاری مجبور می دارد تا بتواند زندگی خود را بچرخاند. طبعاً این مسئله به تحصیل آنان ضرر می رساند. به همین خاطر ساعت کار حوزه را تنها به نوبت صبح اختصاص دادیم و طلبه بعد از آن به سراغ کارش می رود در حالی که بعد از ظهر باید به مطالعه، تحقیق و نوشتن مشغول شود.

مهمترین مراجعی که در لبنان شهریه می پردازند، چه کسانی هستند؟

شهریه ها از سوی آیت الله خامنه ای، آیت الله سیستانی، آیت الله مکارم شیرازی پرداخت می شود و غیر از این دریافتی دیگری وجود ندارد.

آیا طلاب حوزه علمیه لبنان به مسئله تبلیغ اهمیت می دهند؟

تحصیلات حوزوی به این گونه است که طلبه زمانی که در حوزه درس می خواند، ملزم می شود، علمی را که آموخته را گسترش دهد و در روستا، شهر و هر مکانی که هست، به تبلیغ بپردازد. ما به مسئله تبلیغ بسیار اهمیت می دهیم به ویژه در ایام تعطیلات حوزه به گونه ای که بسیاری از طلاب؛ چه معمم و غیر معمم در مناسبت های اسلامی مثل ماه رمضان و محرم به کشور های اروپایی و آفریقایی می روند.

همانطور که می دانید بر اساس آموزه های دینی، تهذیب نفس نقش مهمی در ساختن شخصیت طلاب حوزه علمیه دارد، در این زمینه چه کار هایی انجام می دهید؟

مسئله دروس اخلاق و تهذیب نفس، اموری است که به اعتقاد من باید وارد تدریس در حوزه های علمیه شود؛ چرا که این مسئله طلاب را به امور بسیاری مثبتی تشویق می کند. به عبارت دیگر درسی که در حوزه ها ارائه می شود تنها موجب انگیزش طلاب به یادگیری مسائل علمی می شود. عامل اساسی در تهذیب نفس این است که طلاب باید اخلاق و تهذیب نفس را به طور مستقیم از طریق مشاهده اساتید و سیره علمای گذشته به دست بیاورند و سپس با عمل خود در جامعه به اصلاح و تهذیب نفس روی بیاورند.

و حرف آخر؟

از خداوند متعال توفیق تلاش و کوشش در این راه را داریم و از او می خواهیم تا ظهور حضرت حجت (عج) حوزه های علمیه به سمت و سوی بهتر سوق دهد.